Initiatief vanuit kinderopvang Zoeterwoude. Hoe geef je in een kleine gemeente vorm aan samenwerking?

Een mooie, nieuwe brede school komt niet overal even snel van de grond. Zeker in kleine gemeenten of op het platteland kost het de nodige moeite. Vaak zijn er alleen kleine dorpsscholen en weinig andere samenwerkingspartners. Toch kan ook in niet-stedelijke gebieden samenwerking prima vorm krijgen. Het geheim? Mét elkaar praten, niet óver elkaar. En richt je niet op het heden, maar op hoe een doorgaande ontwikkelingslijn voor kinderen er over tien jaar kan uitzien.

In het Zuid-Hollandse Zoeterwoude is een vruchtbare samenwerking ontstaan tussen de vier basisscholen in de gemeente en de Stichting Kinderopvang Zoeterwoude. Nadat zij eerst de behoefte van het onderwijs goed in kaart brengt, neemt de kinderopvangorganisatie het initiatief voor meer en betere samenwerking. Jaar in, jaar uit goed overleg met alle scholen en de gemeente begint nu zich uit te betalen. De inniger samenwerking is een groot succes.

Bezoek bijvoorbeeld een gezamenlijke evaluatiemiddag in het hoofdkantoor van de SKZ. De zaal zit vol met juffen, meesters, peuterleidsters en pedagogisch medewerkers. In workshops bespreken zij het overdrachtsformulier dat scholen én kinderopvang vorig jaar samen hebben ontwikkeld. Bevalt het na een jaar, bevordert het — indien nodig — een goede, warme overdracht en hoe gaan we om met ouders die niet willen dat hun kind ‘warm’ wordt overgedragen van kinderdagverblijf naar school? Uitgebreide onderlinge gedachtewisselingen, waarbij het voor de buitenstaander niet meer duidelijk is wie in de kinderopvang werkt en wie in het onderwijs!

Goed beeld krijgen
Vanwaar dit grote succes, Maria Loomans, directeur van SKZ? Maria vertelt dat zij in tien jaar tijd veel heeft bereikt door constant in overleg te zijn met alle basisscholen in de gemeente. “Stapje voor stapje leer je elkaar kennen. Dan merk je dat scholen individueel worstelen met zaken als kindvolgsystemen, achterstandsleerlingen, taalproblemen. Ik kreeg zo een goed beeld van wat er speelt in het onderwijs en hoe we daar samen sterker in kunnen worden. De kinderopvang kent bijvoorbeeld de achtergrond van zorgkinderen, het onderwijs hoeft dat echt niet eerst allemaal zelf uit te vogelen.”

Van groot belang is ook dat SKZ-manager dagopvang Suzanne Nagelkerke door haar achtergrond als onderwijzeres onderbouw goed de verbinding kon leggen tussen kinderopvang en onderwijs. Maria Loomans: “Dit is een grote meerwaarde gebleken. Wanneer je elkaars jargon verstaat en de structuren kent van de verschillende sectoren, kom je sneller bij elkaar.”

Gezamenlijk kindvolgsysteem
En van het een komt het ander. Want door de intensieve gesprekken en samenwerking kiezen kinderopvang en scholen nu ook voor één gezamenlijk kindvolgsysteem. Dit tot grote vreugde van de inspectie voor het onderwijs, die deze integratie als “uniek” bestempelt. Het idee voor het gezamenlijk kindvolgsysteem is ontstaan tijdens gesprekken tussen kinderopvang, gemeente en Katrien Schober van Weer Samen Naar School (WSNS). Katrien ondersteunt scholen bij vragen rondom zorgleerlingen en helpt bij het opzetten van de gezamenlijke projecten tussen scholen en kinderopvang.

“Uit deze gesprekken kwam naar voren dat eigenlijk iedereen het liefst een kindvolgsysteem voor kinderen van 0 tot 6 jaar wilde,” vertelt Katrien. “Zo geven we de doorgaande ontwikkelingslijn en een efficiënte overdracht van zorgkinderen toekomstgericht vorm.” Wederzijds vertrouwen opbouwen en als kinderopvang en onderwijs laten zien dat je daadwerkelijk kwaliteit wilt verbeteren voor kindvoorzieningen, dat zijn volgens Katrien de geheime ingrediënten in Zoeterwoude. “Door gezamenlijke workshops over bijvoorbeeld meertaligheid, leren scholen en kinderopvang, leerkrachten en pedagogisch medewerkers elkaar goed kennen. Het verkleint de afstand. Je weet wat je aan elkaar hebt en je weet elkaar makkelijk te vinden.”

Ideaalplaatje
Ook de gemeente Zoeterwoude is blij met de nieuwe aanpak. “Dit past helemaal in ons ideaalplaatje van samenwerkende en goedfunctionerende kindvoorzieningen,” zegt gemeentelijk beleidsmedewerker jeugd en onderwijs, Myriam van Dijk. Zij vertelt dat het voor een kleine gemeente ondoenlijk is om zelf dergelijke initiatieven op poten te zetten. “We hebben daar onvoldoende tijd en kennis voor in huis. We zijn dan ook erg blij dat SKZ de trekkersrol op zich heeft genomen en dat Katrien Schober van WSNS het gezamenlijke traject heeft ondersteund.”

Om de samenwerking tussen scholen en kinderopvang nog beter te oliën, heeft de gemeente voorgesteld om alle (achterstands)gelden voor jonge kinderen in één potje voor voor- en vroegschoolse educatie te stoppen. “We faciliteren als gemeente graag onderlinge samenwerking tussen de kindvoorzieningen en zoeken hiervoor steeds naar creatieve oplossingen,” aldus Myriam van Dijk.

Scholen en kinderopvang mochten mooie plannen gaan maken van het beschikbare geld. Onder meer de gezamenlijke workshops en het kindvolgsysteem worden nu betaald van dit vve-geld. Maar ook de inzet van een logopediste die individueel niet-Nederlandstalige kinderen én hun ouders zal begeleiden. Zowel op de dagopvang, de peuterspeelzaal als de basisschool. “Het verbeteren van ouderbetrokkenheid zit ook al in deze aanpak ingebakken. We zijn verheugd dat de samenwerking tussen de kindvoorzieningen in Zoeterwoude zo goed verloopt en dat met slechts een klein (financieel) zetje van onze kant zoveel moois is opgebloeid!” besluit Myriam van Dijk tevreden.

De <link http: www.kinderopvangzoeterwoude.nl _blank>Stichting Kinderopvang Zoeterwoude is graag bereid verdere inlichtingen te verstrekken, u kunt dan bellen met Maria Loomans: 071 580 8011

Tekst: Stichting Kinderopvang Zoeterwoude/Aart Verschuur, kinderopvangjournalist