De opmars van ‘de brede school’ kan ook in de opleiding niet onopgemerkt blijven. Centraal staat de vraag: Wat betekent bredeschoolontwikkeling voor de professionalisering van leerkrachten? Werken in de brede school vraagt van leerkrachten dat zij naast lesgeven ook kunnen opvoeden, managen, samenwerken en communiceren. Docenten en lectoren van de pabo’s beamen dat zij zich meer moeten richten op de brede school, hoewel het vaak lastig voor hen is om het aanbod in te passen in de tijd. Door de verhalen van twee bevlogen ambassadeurs van {breed} maakt de koplopersgroep van lectoren en docenten van de Pabo kennis met de brede school.
Eigen identiteit in samenwerking
“Ben je in staat om je met een ander te verbinden én jezelf te blijven?” Die vraag stelt BartJan Commissaris, directeur van <link http: www.polsstok.nl>De Polsstok, aan leerkrachten in de brede school. In de grote MFA DE Brede School slaan drie denominaties - een levensbeschouwelijke, een islamitische én een openbare basisschool - effectief de handen ineen, zonder de eigen identiteit te verliezen. Twintig procent van de schooltijd delen zij gezamenlijk in, zoals de muzieklessen. Kinderen zitten tijdens die lessen niet met hun eigen klas, maar met kinderen die voor hetzelfde instrument hebben gekozen in de groep. Bovendien organiseren de scholen gezamenlijk de voorschool voor alle kinderen. Samen informeren zij de ouders over het aanbod op elk van de drie scholen.
Blijven praten
Voor deze samenwerking is het van groot belang dat de professionals elkaar blijven ontmoeten. Zo vanzelfsprekend als het eruit ziet, zo terughoudend was BartJan aan het begin van de samenwerking: “We moesten iets met drie directeuren onder één dak. In onze gesprekken hebben we onze vooroordelen gedeeld, waarna we elkaar leerden kennen en er wederzijds begrip en respect kon ontstaan.” Maar die samenwerking is een constant proces. “Als het niet goed voelt voor een van de partijen dan moet je het proces in de pauzestand zetten en eerst praten.”
Gespecialiseerde leerteams
“Waarom moeilijk doen als het samen kan?” vindt Marijke van Amersfoort, directeur op netwerkschool het <link http: www.bredeschool.nl ambassadeurs ambassadeurs-2012 ambassadeur artikel basisschool-samenspel-in-amsterdam-zo-ambassadeur.html>Samenspel. Haar school is gestopt met vergaderen. In plaats daarvan heeft de school leerteams in het leven geroepen, die zich specialiseren op bijvoorbeeld taal of rekenen. Het personeel van peuterspeelzaal, onderwijs en kinderopvang probeert op die manier gezamenlijk het onderwijs beter vorm te geven. “De leerteams hebben een praktische insteek; ze kunnen meteen aan de slag met de opbrengst van de gesprekken!” Dit alles doet de brede school in het kader van eigenaarschap, zowel van leerlingen als van leerkrachten en PM’ers; zij zijn eigenaar van hun eigen leertraject en zijn nooit uitontwikkeld.
Ervaring opdoen in de brede school
Voor veel pas afgestudeerde leerkrachten is het lastig om een baan op een (brede) school te vinden. Op de Polsstok heeft BartJan daar een oplossing voor gevonden, die ook nog eens positief uitpakt voor zijn eigen school. Op één vacature op zijn school solliciteerden maar liefst 77 kandidaten. Tien daarvan bleken heel geschikt voor de functie. Eén kandidaat kreeg de baan, maar de negen anderen konden op de Polsstok parttime een ervaringsplek vervullen. Op die manier kunnen zij ervaring opdoen in de brede school, meedoen met scholing en training en solliciteren vanuit een werkplek. Voor de school is dit systeem ook positief; zij krijgen extra handen in de klas. Bovendien stoomt de school goede leerkrachten klaar voor de brede school, die heel hard nodig zijn wanneer ‘het grote uittreden’ onder de groep oudere leerkrachten begint. Het zou goed zijn wanneer de pabo deze mogelijkheid bespreekt met zijn studenten, zodat ze praktische ervaring op kunnen doen in de brede school.
Verbinding tussen theorie en praktijk
Deze praktische voorbeelden brengen een interessante dialoog teweeg over de wisselwerking tussen theorie en praktijk. Werken in het onderwijs, en niet in de laatste plaats in een brede school, vraagt van de leerkrachten vaardigheden die zijn toegespitst op de toekomst, de zogenaamde <link http: www.21stcenturyskills.nl wp-content uploads model_21st_century_skills_kennisnet.jpg _blank>21th century skills. Leerkrachten moeten over hun eigen grenzen heen leren kijken en zich een onderzoekende houding eigen maken.